In de Bio Boeren Blog van september gebruikt Johan Boussemaere zijn kudde koeien als metafoor om zijn boodschap te illustreren.
Lees hier zijn vorige blog van maart.

Johan is gehuwd met Isabel Delanote en papa van Aude, Clara en Yvonne. Hij boert sinds 2003 op de ouderlijke hoeve, als derde generatie. In 2007 nam Isabel ook haar ouderlijke akkerbouwbedrijf over als vierde generatie. In 2016 zijn ze omgeschakeld naar bio en sinds 2021 hebben ze een kleine kaasmakerij waar ze een klein stukje van de melk verwerken tot kaas en yoghurt. Sindsdien gaat de boerderij door het leven als "Het Land van Melk en Honing".

Soms gebeurt het dat, wanneer we de koeien naar de weide brengen, ze de ingang van de weide voorbijlopen richting een hekje wat verderop dat dicht is en waar ze dus niet door kunnen. Ze zijn het zo gewoon dat ze dit pad nemen en die richting uit moeten gaan naar een ander perceel, terwijl ze 100 meter eerder de opening voorbijliepen. En dan mag je hen op die plaats proberen te overtuigen dat ze deze weg uitmoeten, dan sta je daar te proberen om de koeien van koers te laten veranderen, maar de kudde gaat die richting uit en dan hebben ze geen oren naar je maneuvers. Dan staan ze daar voor het hek dat dicht is. Boegeroep alom! “He, hier heeft iemand het hek dicht gedaan, boehoe, kan iemand dat open doen?!? Wij willen ons gekende pad bewandelen.”  En dan begint het denken: “Dit hek is dicht, aha zou dat iets betekenen?” En dan zijn er enkele koeien die een andere weg proberen, die toch eens gaan kijken naar de opening waar je hen van wou overtuigen. En als er dan eentje het gat gevonden heeft, zie je de hele kudde van koers veranderen. “Ah ja, ‘t is daar dat we moeten zijn.” En in geen tijd hollen ze die richting uit, op weg naar hun vers perceel.

Dan denk ik vaak: “Wie is nu eigenlijk het individu, is het de koe of is het de kudde?” Ik had geprobeerd enkele individuele koeien in hun perceel te jagen, maar die wilden niet scheiden van de kudde. Die deden alles om de kudde te volgen. Ze wilden zelfs niet kijken naar het gat dat open was en het vers gras dat daar op hen wachtte. De eerste zou de beste beetjes kunnen gegeten hebben, mocht ze de opportuniteit gezien hebben. Maar dan zou ze het risico moeten nemen en de veilige en gekende  weg van de kudde verlaten… Koeien zijn echt niet zo dom hoor, ze kunnen meer onthouden dan wij vaak denken. Ik heb daar al meermaals gestaan om de kudde te proberen sturen, en er is nooit meer dan één perceel open. Ze zou toch kunnen weten dat dit de weg is en de rest wel zal volgen…

Nee, de kudde werkt zo niet,  gewoonte is een heel krachtig patroon en geesten moeten rijpen. Toen in 1971 het Mansholt plan uitkwam, was mijn vader 25 jaar. Europa wou dat de landbouw ‘verindustrialiseerde’, zodat er veel en vooral goedkoop eten zou zijn. In ‘72 nam mijn vader over en startte hij direct met de bouw van een loopstal. Hij kocht Holstein koeien. De boeren van het dorp verklaarden hem gek.  “Hij zou met zijn kapstokken van koeien ten onder gaan.” Maar dat was nog zo gek niet bleek het jaren later toen het quotum startte.

Op vandaag wil Europa 25% bio tegen 2030. Het hek van de verdere verindustrialisering is aan het sluiten, het schip moet keren, daar is de maatschappij het eigenlijk over eens. En de kudde staat ook aan het hek te kijken en boe te roepen naar het hek, terwijl er al zo veel signalen geweest zijn dat er een mooie verse weide op hen wacht.

Johan Boussemaere

Wil je graag reageren op de blog? Stuur Johan een mailtje!