Kunnen RTK-GPS en vaste rijpaden uit op een kleinschalig groentebedrijf ? Dit was de insteek voor de tweede bijeenkomst van de ondernemersgroep ‘vaste rijpaden’ op het bedrijf van Frank Schelfhout in Bornem op 16 juli. Met techniek en creativiteit werken Frank en zijn gezin aan een duurzame, innovatieve en biologische bedrijfsvoering. 

Frank en Kris baten samen met dochter Kim een biologisch groentebedrijf uit in Bornem. Op een areaal van ongeveer 10 ha telen ze bloemkool, prei en venkel in een vruchtwisseling van 1 op 4. Grasklaver maakt als rustgewas deze vruchtwisseling vol. In 2008 schakelden ze om naar de biologische teelt. Frank en Kris zochten naar meer voldoening voor hun vakmanschap en werk als tuinder en blikken na 10 jaar zeer tevreden terug. De teeltplanning is in grote mate afgestemd op de familiale arbeidskracht. Arbeidsefficiëntie en ergonomie dragen ze hoog in het vaandel. Franks passie voor techniek is hierbij een grote meerwaarde.

RTK-GPS

De prei, bloemkool en venkel worden van oudsher geplant met 3 rijen op 60 cm. Zodoende is een verregaande standaardisatie van de machines mogelijk. Spitten is standaard in de regio. Bij de ontwikkeling van de vaste rijpaden is van dit concept uitgegaan. De tractor stond tot voor kort op een spoorbreedte van 1,8 m. 

De stuurautomaat op de oogstwagen was een eerste stap. Een taster volgt het een voor en stuurt de tractor aan. Voor plantwerk bleek de taster te storingsgevoelig. Frank was in 2009 partner in de innovatiegroep van telers die de toepassing van RTK-GPS op het proefbedrijf van Inagro verkende en zag vrij snel ook voordelen voor zijn bedrijf. In 2013, bij de aankoop van een nieuwe tractor, werd de knoop doorgehakt. Frank koos voor RTK-GPS ten koste van andere snufjes en overbodige Pk’s. Rechte rijen, efficiënter schoffelwerk en uitsparen van chauffeur waren quick wins. 

Nieuwe woel-spitmachine aanzet tot vaste rijpaden

De nood aan een nieuwe spitmachine in 2015 zette Frank aan tot de stap richting vaste rijpaden. Vanuit de standaard 3 rijen op 60 cm en de beschikbare RTK-GPS was dit op zich een kleine stap. De operationele groep ‘controlled traffic farming’ gaf het noodzakelijke duwtje. Frank kwam tot volgend concept:

-De spoorbreedte van de tractor werd verbreed naar 2 m zodat de rijen naast het spoor meer ruimte krijgen. Dit komt vooral het schoffelwerk ten goede.

-Uitgaande van vaste rijpaden, is de nood aan intensief en diep spitwerk minder nodig. De nieuwe woel-spitmachine van Imants leek daarom een goede combinatie. Onder elke rij staat een woelpoot die de grond in de diepte losmaakt. De spitmachine zorgt voor een egaal plantbed. Frank maakte voor de gelegenheid een bedje plantklaar voor een tweede teelt kool. Een profielput bracht de intacte structuur met beworteling en regenwormengangen onderin de bouwvoor mooi in beeld. 

-Frank opteerde voor een machine van 1,8 m zodat een pad van 20 cm open bleef. Frank kwam er snel achter dat dit te smal is. De tractor had de neiging om af te schuiven. Door links en rechts een 10 -tal cm van de buitenste spades af te slijpen, werd dit probleem opgelost. 

En nog meer creativiteit en innovatie

Vaste rijpaden geven Frank meer vrijheidsgraden dan voorheen. Sommige zijn zeer praktisch. In dit natte voorjaar kon Frank een nat blok in het midden van het perceel overlaten en eerst de droge stukken opplanten. Op het preiperceel zaaide Frank in het vroege voorjaar bloemenstroken in de spuitgangen. Frank krijgt ondertussen veel waardering vanuit de omgeving voor zijn ‘bloeiende prei’. Tegelijk durft Frank ook techniek los te laten waar deze onvoldoende meerwaarde biedt. Achteromkijken vanuit de tractor (die met GPS vanzelf recht rijdt) naar het schoffelwerk werd Frank te lastig. Deze winter bouwde hij een oude zelfrijdende oogstkar om tot kleine en lichte werktuigendrager voor het schoffelwerk. In de rechte rijen kijkt hij terug vooruit…naar het volgende idee ? 

Meer info

Lieven Delanote - lieven.delanote@inagro.be  of 051 27 32 50
www.levendebodem.eu