De lokale teelt van kurkuma blijft momenteel beperkt. Het oogsten en vermarkten van de opvallende bloem zou een potentieel interessante piste kunnen zijn om een meerwaarde te creëren voor het gewas. Voorlopig blijft het echter onduidelijk waarom en wanneer de kurkumaplanten bloeien onder Vlaamse omstandigheden.

Kurkuma (Curcuma longa) wordt geteeld voor zijn rhizomen of wortelstokken. Uit ervaring blijkt dat de interesse in lokaal geteelde (biologische) kurkuma beperkt blijft. Dit geldt voor zowel retail, verwerkende industrie, landbouwers en consumenten. Dat bleek onder meer op de Dag van de Landbouw in 2024 waar de teelt van gember en kurkuma naast elkaar voorgesteld werden. Gember kon rekenen op grote interesse en is ook door velen goed gekend. De kennis over kurkuma is veel minder groot en beperkt zich vaak tot kurkumapoeder. Aangezien kurkuma ook vaak bloeit met een opvallende, grote witte of roze bloem, leek het interessant om te kijken of er ook een mogelijkheid is om de sierwaarde van deze bloemen te benutten. Bovendien worden verschillende andere soorten uit de gemberfamilie geteeld voor hun sierwaarde. Op die manier zou kurkuma voor een dubbel doel geteeld kunnen worden, waardoor het interessanter kan zijn voor telers.

Helaas geen enkele bloem te zien in 2024

Voorlopig hebben we nog geen duidelijkheid over het moment van de bloei en welke planten wel bloeien en welke niet. Daarnaast weten we niet wat de invloed van de bloei en het oogsten van de bloem is op de plant. In de biologische tunnelteelt bloeien de planten meestal in de periode augustus-september. Op basis van een proef in 2023 bij Viaverda lijkt het dat enkel de herkomst ‘PCG’ kan bloeien onder Vlaamse omstandigheden. De herkomsten ‘Claus’ en ‘NEXTgarden’ kwamen toen niet tot bloei. In 2024 hebben we geprobeerd deze waarneming te valideren. Verder was het doel om te bekijken of we de bloem kunnen oogsten en vermarkten als biologische bloem. Uiteraard zou ook het effect van het oogsten van bloemen op de verdere groei, ontwikkeling en opbrengst van de plant bekeken worden.

Tijdens de teelt in 2024 zagen we echter bij geen enkele herkomst een bloem verschijnen. Mogelijk ligt de oorzaak bij het feit dat de ontwikkeling van de planten sterk achter liep vergeleken met de voorbije jaren. In 2023 bereikten de planten van de herkomst ‘PCG’ op het einde van de teelt een hoogte van 165 cm. In 2024 werden de planten tijdens de teelt slechts 98 cm groot ondanks een vergelijkbare plantdatum. In 2023 bereikten de planten deze hoogte al in augustus, het moment dat ze bloeiden. Verder onderzoek moet duidelijkheid brengen over het potentieel van de bloem.

Weinig verschillen in opbrengst, maar toch lijkt herkomst ‘PCG’ ieder jaar iets beter

De trage ontwikkeling en groei leidde in 2024 uiteindelijk ook tot een lagere rhizoomopbrengst voor ‘PCG’ dan in 2023. Toen was de opbrengst ruim. In 2024 bleef deze herkomst steken op 4,3 kg/m², ver onder de opbrengst van ruim 9,7 kg/m² in 2023. Hoewel er geen significante verschillen waren, leek de opbrengst van de herkomst ‘PCG’ wel net wat hoger te liggen dan de herkomsten ‘Claus’ en ‘NEXTgarden’ (beiden 3,5 kg/m²). Deze trend was ook zichtbaar in 2023 toen deze herkomsten respectievelijk 5,6 en 2,3 kg rhizomen/m² opleverden. Op basis van de meerjarige resultaten lijkt de herkomst ‘PCG’ het best te scoren onder Vlaamse omstandigheden. Een nadeel aan deze herkomst is wel dat de rhizomen minder fel oranje kleuren, iets wat niet zo geliefd is bij consumenten. Uit kwalitatief consumentenonderzoek in 2025 bleken consumenten bij aankoop van kurkuma vooral te letten op versheid, geur en kleur. Ze verkiezen een zo vers mogelijke, donkergekleurde rhizoom die gemakkelijk te verwerken is, met een dunne schil en weinig vertakkingen.

Meer info?
jeroen.vanmullem@viaverda.be

Dit onderzoek werd uitgevoerd in het kader van het project ‘Introductie van kurkuma in de markt’ gefinancierd door de provincie Oost-Vlaanderen.