Verschillende telers, vaak zelfs met uitgebreide mechanisatie, geven aan dat onkruidbeheersing nog altijd een van de grote moeilijkheden is in de biologische teelt. Vooral de onkruidbeheersing in de rij blijft moeilijker dan tussen de rij. De huidige mechanisatie (vaak wiedeggen en/of vingerwieders) werkt voornamelijk in jonge plantstadia, maar schieten soms tekort bij grotere planten.

Een van de mogelijkheden binnen de precisietoepassing is het gebruik van cameragestuurde schoffels. De camera herkent de planten en schoffelt er rond. Enerzijds is deze techniek duur en kan die enkel voor deze toepassing gebruikt worden. Anderzijds volstaat die niet voor alle teelten. Zo wordt het centrum van de plant door de camera langs boven niet altijd goed herkend, waardoor de plant afgesneden wordt. Ook na het sluiten van het gewas werkt een dergelijk systeem niet of minder goed. Daar naast zit de grote moeilijkheid ook in warme, natte periodes, wanneer onkruid na mechanische beheersing snel weer terug kan groeien. Wanneer in de zomer enkele natte weken zich voordoen, blijft het met bovengenoemde systemen moeilijk om een perceel onkruidvrij te houden.

Dit jaar gaat een CCBT-project van start dat twee innovatieve technieken wil uittesten om een antwoord te bieden op bovengenoemde uitdagingen. Het project werd I-ROWeed gedoopt en loopt tot eind 2025.

De twee technieken die in dit project opgebouwd, geoptimaliseerd, uitgetest, vergeleken en gedemonstreerd zullen worden zijn enerzijds het schoffelen in de rij op basis van RTK-GPS en anderzijds wiedstralen, oftewel het ‘zandstralen’ van het onkruid.

Onkruidbeheersing in de rij via RTK-GPS

Het gebruik van RTK-GPS wordt steeds toegankelijker binnen de landbouw. De commerciële systemen worden steeds goedkoper en intussen zijn er ook al heel wat zelfbouw-systemen op de markt (zie eerdere ccbt-projecten, bv.: https://www.ccbt.be/nl/nieuws/alternatief-gps-systeem-beloftevol-voor-eenvoudige-toepassingen). Het gebruik van RTK-GPS biedt heel wat voordelen, van zeer eenvoudige oplossingen zoals recht rijden, tot eerder geavanceerde technieken zoals het bijhouden van de exacte plantposities. Het is deze laatste toepassing die we kunnen gaan toepassen om onkruidbeheersing in de rij te gaan doen zonder een speciale en dure cameraschoffel.

Bij dit systeem worden speciale schoffelmessen op een bestaande schoffel opgebouwd die in en uit de rij kunnen bewegen, aangestuurd door het RTK-GPS systeem op basis van de gekende plantposities. Binnen het project zal eerst gecontroleerd worden met welke nauwkeurigheid de plantposities vastgelegd worden. Deze nauwkeurigheid is uiteraard van groot belang om later in de rij te schoffelen zonder het gewas te raken. Nadien zal gekeken worden met welke instellingen er tot zo dicht mogelijk tegen de plant in de rij geschoffeld kan worden.

“Zandstralen” van onkruid

De andere techniek, het wiedstralen, komt overgewaaid vanuit de VS. Het is daar nog in een onderzoeksfase, maar levert toch mooie resultaten op. Door met de juiste instellingen te zandstralen in de rij kan selectief het jonge onkruid vernietigd worden, zonder het gewas teveel schade toe te brengen. Dat hoeft daarom ook niet met zand te gebeuren, zo zullen in I-ROWeed verschillende partikels uitgetest worden, zoals organische mestkorrel, gemalen walnotenschil, lavagruis,… De techniek biedt naar toepassing enkele voordelen. Zo zou het ook in natte omstandigheden kunnen werken en kan het bijvoorbeeld ook gebruikt worden in teelten op gronddoek of folie voor onkruiden in het plantgat. Binnen het project zal een prototype van een dergelijke machine gebouwd en getest worden.

In het tweede projectjaar zullen beide technieken in een grote proef vergeleken worden met de gangbare onkruidbeheersingstechnieken.

Waar zijn deze technieken aan het werk te zien?

Communicatie en demonstratie zijn een belangrijke pijler binnen het project. Op de bio netwerkdag 2024 zullen de machines gedemonstreerd worden. Daarnaast zullen ze tijdens de geleide bezoeken op het Proefstation voor de Groenteteelt regelmatig getoond worden. Wie deze momenten niet kan bijwonen kan onze sociale media of de projectpagina (https://www.proefstation.be/project/i-roweed-innovatieve-onkruidbeheersingstechnieken) volgen, daar zullen regelmatig foto’s en filmpjes verschijnen.

Interesse om zelf aan de slag te gaan met deze technieken? Op het einde van het project verschijnt er een handleiding met meer uitleg over de algemene opbouw van deze systemen.

Meer info?
Renik.van.den.eynde@proefstation.be