Waarnemingen en waarschuwingen zijn een essentieel onderdeel om tot een optimale IPM-strategie te komen. Al ruim 20 jaar worden monitoring en waarschuwing toegepast voor diverse belagers en ziekten in de openlucht groenteteelt. Sinds het opzetten van het systeem zijn er slechts een handvol veranderingen doorgevoerd. Vlaanderen ontbreekt een moderne holistische visie op waarnemingen en waarschuwingen. Acties en projecten zijn niet noodzakelijk goed gelinkt en informatie stroomt soms onvoldoende door naar de praktijk. Dit is jammer, want het is net inherent aan bv. beeldherkenning dat deze enkel goed werkt bij beschikbaarheid van grote hoeveelheden gevalideerde data.

Het departement L&V verkent momenteel of het mogelijk is een integrale visie op en aanpak van W&W in Vlaanderen te realiseren, mede gefinancierd via Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB)-middelen. Het departement biedt de kans om via het GLB meer publieke middelen in te zetten om een W&W 2.0 (state of art, dynamisch, toegankelijk voor iedereen, (uit)gedragen door de sector, ambitieus) uit te bouwen.

De digitalisering en het betrekken van andere stakeholders, samen met het leren van elkaar, bieden mogelijkheden om het W&W-verhaal verder te versterken. Zo kunnen adviezen mogelijk veel ‘dichter’ bij de teler, meer op maat van de teler, … worden geformuleerd. Een vernieuwde aanpak zal een technologische omslag vragen waarvoor het nodige onderzoek en de vertaling naar de landbouwpraktijk nog dienen te gebeuren.

Voor prei en kolen werd in 2019 een operationele groep opgericht om een kritische blik te werpen op de waarnemingen en waarschuwingen. Deze groep is zeker voorstander om nieuwe methodieken, zoals o.a. lichtvallen, automatische vallen, nieuwe lokstoffen en voorspellingsmodellen, te integreren. Hiertoe werd trouwens een benchmarking in de buurlanden uitgevoerd.

Het W&W-systeem moet worden gemoderniseerd, maar moet daarom ook dalen in kostprijs per waarneming om praktisch haalbaar te zijn. Uiteindelijk wenst de teler via een modern communicatiekanaal just-in-time, beknopte, duidelijke en bij voorkeur perceel-specifieke informatie te ontvangen.

Een verminderde inzet op W&W is niet aan de orde. Ook voor andere teelten zoals uien, wortelen en witloof is het aangewezen het systeem kritisch te evalueren om te zien of de huidige manier van werken nog voldoet binnen de hedendaagse landbouwcontext waarin digitalisering, big data en artificiële intelligentie zich steeds sneller ontvouwen.