Transitie naar meer duurzame voedselsystemen (VS’n) is een belangrijke maatschappelijke uitdaging. FOODLEVERS wil hefbomen identificeren om innovatieve biologische VS’n verder te ontwikkelen en op te schalen. Dit moet een efficiënter gebruik van hulpbronnen bevorderen, inefficiënties opsporen, de motieven blootleggen in de besluitvormingsprocessen die hebben geleid tot de huidige configuratie van de VS’n, configuraties die "werken" identificeren en nagaan hoe die kunnen worden opgeschaald.

Herverbinden, herstructureren en herdenken

FOODLEVERS gebruikt systeemdenken om de potentiële hefboomwerking in voedselsystemen te onderzoeken, met aandacht voor producten, productietechnologieën, marketingpraktijken en actoren. Het maakt gebruik van een "re-connect, re-structure, re-think" raamwerk, om het gedrag van actoren en de structuur van voedselsystemen holistisch te verklaren (Abson et al., 2017): 

• mensen "her-verbinden" met de natuur om duurzaam gedrag te stimuleren en tegelijkertijd de ketens te verkorten en het welzijn te verbeteren;
• gevestigde waarden "her-structureren" en nadenken over hoe nieuwe dynamieken duurzaamheid kunnen bevorderen;
• “her-denken” hoe kennis wordt gecreëerd, gebruikt, gedeeld en gevalideerd.

In plaats van elke schakel in een VS afzonderlijk te beschouwen, houdt FOODLEVERS rekening met hun onderlinge afhankelijkheid. Veranderingen in het gedrag van actoren in de verschillende schakels kunnen zo, als ze samengebracht worden, systeemverandering teweeg brengen. Om een dergelijke holistische visie op VS’n op te bouwen, volgt dit project een multi-disciplinaire en multi-actor benadering. In innovatieve casestudies van biologische en duurzame VS’n worden de verschillende gedragingen “van wieg tot graf” opgevolgd, om potentiële hefbomen voor meer duurzaamheid te identificeren.

Karakteriseren van innovatieve voedselsystemen

FOODLEVERS zoekt eerst kenmerkende elementen van VS’n, innovatieve casestudies doorheen de EU en gegevens nodig voor een gemeenschappelijk referentiesysteem. Daarna worden de VS’n gekarakteriseerd a.d.h.v. hun ecosysteemdiensten, levenscyclusanalyse, socio-economische waarde en consumentengedrag, om potentiële bronnen voor verandering te begrijpen. Dit kunnen praktijken, technologieën, producten of andere factoren op niveau van de actoren zijn. De effectiviteit van die bronnen wordt vervolgens bestudeerd in verschillende modellen: besluitvormingsscenario's van actoren, Agent-Based Modelling en kwalitatieve scenariomodellering. Agent-Based Modelling simuleert complexe VS scenario's, om het effect van combinaties van verschillend gedrag van de actoren op het hele systeem te bestuderen. Zo wordt geëxperimenteerd met verschillende mechanismen als potentiële hefbomen voor duurzaamheid. Kwalitatieve scenariomodellering schakelt VS-actoren in om op basis van de huidige expertise en ervaringen inzicht te krijgen in toekomstige scenario's. FOODLEVERS betrekt actoren voortdurend, van bij de selectie van casestudies, over het validatieproces en de analyses, tot het formuleren van aanbevelingen.

Hefbomen voor opschalen van biologische voedselsystemen

Uit de analyse van innovatieve biologische en duurzame VS’n en uit de simulaties, worden goede praktijken geïdentificeerd om hulpbronnen efficiënter te gebruik en trade-offs tussen de productie-/distributiefasen te verminderen. Op basis daarvan worden hefbomen geformuleerd om VS’n te herverbinden, te herstructureren en te herdenken.