De winter van 2024-2025 was nat en somber met meer regen dan normaal. De lente was in extreem contrast met vorig jaar zeer droog en zonnig. De maandelijkse hoeveelheid regen lag meestal onder het gemiddelde! Ondanks het gebrek aan water ontwikkelden de veldboonplanten goed in de rassenproef winterveldboon in mengteelt met triticale bij Inagro in 2024-2025. De droge omstandigheden zorgden voor een algemeen lage druk van botrytis. Al was er meer roest dan anders, de impact bleef beperkt. De veldboonopbrengst was met gemiddeld 4,2 ton/ha (omgerekend naar 15% vocht) goed in vergelijking met vorige jaren. De graan- en totale mengteeltopbrengst was behoorlijk maar kon beter met respectievelijk gemiddeld: 1,2 en 5,4 ton/ha.

Alle door Inagro geteste rassen waren geschikt voor het rantsoen van herkauwers. Door de hoge aanwezigheid van tannine in de zaden zijn deze onbewerkt wel minder geschikt voor het voederen van varkens. Voor pluimvee zijn de geteste rassen onbewerkt uit te sluiten.

Twaalf winterveldboonrassen in mengteelt met triticale

Twaalf variëteiten maakten deel uit van de rassenproef (zie tabel hieronder). Alles werd op dezelfde manier gecombineerd met triticale. Een mengteelt zorgt voor een betere onkruidonderdrukking, een betere gewasstevigheid en een grotere oogstzekerheid dan een zuivere teelt veldboon.

• Enkel het zaaizaad van Vespa was biologisch. Van al de overige veldbooncultivars was het slechts niet chemisch behandeld.
• De zaaidichtheid was 30 zaden/m2 voor de veldbonen en 250 zaden/m2 voor de triticale.  

Tabel 1: Leverancier en duizendkorrelgewicht van de zaaizaden en toegepaste zaaidosis per ras.

Uitstekende opkomst

Met gemiddeld 95% was de opkomst van de veldboonrassen uitstekend. Van het ras Nairobi kwamen bijna alle zaaizaden op!

Vroege bloei

Curlew en Axel waren de veldboonrassen die voorliepen in groei en ontwikkeling met telkens een (relatief) goede stand. Nepal kwam wat trager op gang maar was vanaf begin april ook bij de betere. Voornamelijk GL Alice, maar daarnaast ook Ras1 en Augusta toonden doorheen de teelt een mindere algemene stand.

De veldbonen begonnen dit jaar door het warme droge weer al vroeg te bloeien. Eind april, wanneer de planten nog klein waren, werden al verschillende bloemen gezien. De triticale kwam begin mei in aar. Tegen half juni waren alle veldbonen uitgebloeid.

Meer meeldauw en roest respectievelijk vroeg en later in de teelt, minder botrytis

Vroeg in de teelt (omstreeks eind april) zagen we opvallend meer valse meeldauw dan andere jaren. De meest tolerante rassen waren Ras 1, Tundra en Axel. De schade bleef desondanks beperkt tot de eerste, onderste bladeren en groeide uit.

In mei verschenen beperkt wat botrytisvlekjes op de bladeren. Algemeen leek de impact van de botrytis aantasting mee te vallen. De peulen bleven grotendeels symptomenvrij.

Begin juni werd roest vast gesteld bij alle rassen. Door de droogte leek die zich sterker te manifesteren dan andere jaren in de winterteelt. Het meest tolerante ras leek GL Alice. Ook Curlew, GL Arabella en Tundra leken minder gevoelig.

Behoorlijk hoge veldboonplanten ondanks de droogte

Ondanks de uitzonderlijk droge lente groeiden de veldboon planten nog hoog uit. De rassen werden gemiddeld 1m28 m lang en de verschillen onderling waren niet zo groot (figuur 1 en tabel 3 in annex van verslag). Curlew en GL Alice waren met gemiddeld 1,36 m de langste rassen. Niagara die voorbije jaren heel vigoureus bleek, bleef dit jaar met gemiddeld 1m26 compact. Met 1m25 waren Tundra en Axel naar verhouding ook eerder klein. GL Arabella was met 1m17 het kortste ras.

Goede veldboonopbrengst, kleinere bonen door de droogte

De vochtgehaltes waren door het pas oogsten in een wisselvallige week erg hoog. Kort na oogst was het vochtgehalte van de veldbonen gemiddeld 18,7% en dat van de triticale: 16,4%.

De totale opbrengst van de verschillende mengteelten was met gemiddeld 5,4 ton/ha behoorlijk maar dit kon beter (omgerekend naar 15% vocht). De opbrengst bestond voor drie kwart uit veldboon (gemiddeld 77% van het totaal). De gemiddelde veldboonopbrengst was in vergelijking met eerdere rassenproeven dan ook goed: 4,2 ton/ha. Door de concurrentie van de veldbonen in combinatie met de stikstofarme omstandigheden, was de triticale opbrengst met gemiddeld 1,2 ton/ha behoorlijk maar kon ze beter. Na een andere voorteelt dan korrelmaïs zou dit potentieel meer kunnen geweest zijn.

Met gemiddeld 5,2 ton/ha (15% vocht) had Nepal de significant grootste veldboonopbrengst. Met gemiddeld 5,1 ton/ha volgde Axel nipt. Ook Curlew, GL Arabella en Tundra scoorden bovengemiddeld (4,4 ton/ha). De significant kleinste hoeveelheid bonen produceerde de ziektegevoelige Niagara (gemiddeld 3,3 ton/ha). Augusta was maar een beetje productiever (gemiddeld 3,6 ton/ha). Ook Ras1, GL Alice en Vespa waren met gemiddeld 3,8 ton/ha eerder matig productief.

Het duizendkorrelgewicht (DKG) van de geoogste veldbonen was gemiddeld 440 g (tabel 5 in annex) en door de droogte lager dan in andere jaren. Curlew produceerde met een DKG van gemiddeld 481 g de grootste bonen gevolgd door Axel (467 g).

Met gemiddeld 402 g had Niagara de kleinste bonen. De op een na kleinste korrels had Augusta: 414 g.

Meer details zijn terug te vinden in het uitgebreide verslag van de rassenproef.

Meer info?
jasper.vanbesien@inagro.be