Nauwere samenwerking tussen landbouw- en natuuronderzoek bezegeld op Herpendalvallei

07/05/2025

CCBT

Twee Vlaamse wetenschappelijke instellingen, ILVO en INBO, ondertekenden op 6 mei 2025 een 'Memorandum of Understanding' voor een nauwere samenwerking tussen landbouw- en natuuronderzoek in de toekomst. Dat gebeurde op de natuurinclusieve bio boerderij Herpendalvallei in Bierbeek. Ook de Vlaams Minister van Omgeving en Landbouw Jo Brouns was aanwezig om dit 'verdrag van Herpendal' (in zijn eigen woorden) te ondertekenen. Hij beschouwt dit als een belangrijke stap ten behoeve van een duurzaam landbouw- én natuurbeleid in Vlaanderen. Via de versterkte contacten kunnen ILVO en INBO samen bijdragen aan het slaan van (kennis)bruggen tussen natuur en landbouw.

Waar beter een samenwerking tussen landbouw- en natuuronderzoek bezegelen dan in het prachtige kader van de Herpendalvallei. Dit project is een bijzondere samenwerking tussen zes Bierbeekse bio boer.inn.en, waaronder Jen Nold. Zij schreef over dit mooie stukje boeren-natuur in haar Bio Boeren Blog van februari. Het is niet toevallig dat we voor de bezegeling van de samenwerking bijeen kwamen op een bio bedrijf. Een biologisch bedrijfssysteem wordt niet verstoord door chemische inputs en is dus de ideale context voor het onderzoek naar de synergieën tussen landbouw en natuur.

De Herpendalvallei is een kleinschalig gemengd bedrijf met melkkoeien, fruit, groenten, graan, maar ook veel landschapselementen (bomen, hagen, een beek, houtkanten, holle wegen). Deze landschapselementen komen de natuur, zoals vogels en insecten, ten goede. Omgekeerd levert deze natuur gunstige ecosysteemdiensten aan landbouwers. Eén van deze ecosysteemdiensten is de bestuiving van landbouwgewassen door wilde bestuivers. Het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) brengt deze bestuivers in kaart, ook op landbouwbedrijven. Ze gebruiken LED-emmers om nachtvlinders aan te trekken. Op de Herpendalvallei werden bijvoorbeeld de populierenpijlstaart en de zilveren groenuil, onder vele anderen, teruggevonden. Nachtvlinders zoals deze gaan op zoek naar nectar op de bloemen en doen zo aan bestuiving door verschillende planten na elkaar te bezoeken.

Een ander bewijs van de onlosmakelijke relatie tussen biodiversiteit en landbouw is de bodem. Een duurzaam beheer van de bodem en het bodemleven leidt tot hogere opbrengsten op lange termijn, minder afhankelijkheid van externe inputs en betere weerbaarheid tegen klimaatschommelingen. Het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO) analyseert bodemstalen op indicatoren zoals bodemleven en helpt daarmee landbouwers om een gezonde bodem te bereiken.

Aangezien beide instituten ook aan beleidsondersteuning en -advisering doen, is de integratie van beide onderzoeksdomeinen een goede zaak. Daarnaast hopen we dat de praktijk betrokken wordt en blijft. Benieuwd welke studies en inzichten zullen voortkomen uit de structurelere krachtenbundeling!

De kennisinstellingen ILVO en INBO werken op vandaag al samen op verschillende vlakken: